Sultan Ahmet Türbesi

Sultan Ahmet Türbesi; İstanbul Suriçi Sultanahmet Meydanı'nda bulunan Osmanlı Devleti'nin 14. Padişahı ve 93. İslam Halifesi Sultan I. Ahmet Külliyesi'nin kuzeydoğu köşesine 1619 yılında inşa yapıdır. Türbe duvarlarla çevrilmiş ve arkasında bir darülkurra, revakların önündeki köşede daha önce sebil olan ve 19. Yüzyılda muvakkithaneye dönüştürülen, günümüzde Türbeler Müzesi Müdürlüğü olarak kullanılan bir bölüm yer almaktadır. Sultan I. Ahmet'in 1617'de ölümünden sonra kardeşi Sultan I. Mustafa döneminde 1617 yıllarında türbenin yapımına başlanmış, oğlu Sultan II. Osman (1618–1622) döneminde 1619'da tamamlanmıştır. Bu türbe dönemin türbelerinden farklı bir mimari yapı göstermektedir.

Diğerlerinden farklı olarak iç koridorlu mekân düzeninden ve çift cidarlı kubbeden vazgeçilmiştir. Kare şeklinde olan yapının cepheleri mermerle kaplanmış olup, köşeler pahlanarak yumuşatılmıştır. Bu pahlanan kısımlar üstte mukarnas dolgular ile son bulmaktadır. Türbenin içi, cephelerdeki üç sıra pencere ile aydınlatılmıştır. Alt sıra pencereler ahşap kapaklı dikdörtgen söveli, üst sıra pencerelerse sivri kemerli ve şebekelidir. Diğerlerinden farklı olarak türbenin yan cephelerine açılan farklı boyuttaki bu pencereler sayesinde asimetrik bir görünüme sahiptir. Sultan I. Ahmet'in sandukasının hizasına rastlayan pencereler diğerlerinden daha büyük tutulması nedeniyle farklı bir görünüm elde edilmiştir.

Türbenin üzeri çokgen bir kasnak üzerine oturan kubbe ile örtülmüştür. Türbe girişi üç bölümlü ve üst örtüsü önde dört, arkasında duvarlara gömülü iki sütun üzerine oturmuş bir revak görünümündedir. İki farklı renkli taştan örülmüş olan mukarnas başlıklı mermer sütunlar birbirlerine sivri kemerlerle bağlanmıştır. Bu kemerlerin ortasında ayna tonoz, iki yanında da birer kubbe bulunmaktadır. Üst örtünün içerisi bitkisel kalem işleri ile bezenmiştir.

Sultan I. Ahmet Türbesi kalem işi, çini ve ahşap işçiliğinin güzel örneklerini bünyesinde toplamıştır. Zeminden itibaren alt sıra pencerelerin üzerlerine kadar çiniler ile kaplıdır. XVII. Yüzyıl sıratlı tekniğindeki bu çinilerde bitkisel boyalara ağırlık verilmiştir. Çini panoların üzerini lacivert zemine beyaz sülüs hat ile yazılmış ve Kur'an'ı Kerim'in 30. Ayeti olan Mülk suresine yer verilmiştir. Bu ayet kuşağı bütün türbeyi çepeçevre dolaşmaktadır. Çinilerin üzerinde kalan kısım da zengin kalem işleri ile süslenmiştir. Kubbenin ortasında bulunan madalyon içerisine Fatır suresinin 41. Ayeti; pandantiflerdeki madalyonlar içerisine ise Esma-ül Hüsna yazılmıştır.

Sultan I. Ahmet, oğulları II. Osman, IV. Murat, eşi Mahpeyker Kösem Sultan, Sultan I. Ahmet'in, Sultan II. Osman'ın, Sultan IV. Murat'ın ve Sultan İbrahim'in kızları ve oğulları gömülüdür.