Emir Sultan Türbesi

Emir Sultan Türbesi; Bursa'nın en önemli mimari yapılarından birisi olan Emir Sultan Cami, Yıldırım ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Cami, Emir Sultan'ın karısı, Yıldırım Bayezıd'ın kızı Hundi Fatma Hatun yaptırmıştır. Emir Sultan mezarlığının yanında bulunan servi ve çınar ağaçlarının arasında yer alan Emir Sultan Cami'nin avlu revaklarında gözüken ahşap kaş kemerler, Bursa kemerinin en güzel olan örneklerindendir. (1366-1429) senelerinde yapıldığı zaman tek kubbeli şeklinde yapılan camiye 1507'de avlu ve üç kubbeli revak yapılmıştır.

Batıda bulunan merdivenlerden çıkılarak iki sütun arasında bulunan kapıdan geçildiği zaman girilen avlunun ortasında şadırvan, güneyinde cami ve kuzeyinde türbe ile ahşap olan odalar yer almaktadır. 1795 senesinde tamamen yıkılmış olup, yerine 1804 senesinde III. Selim tarafından aynı plan üstüne rokoko ve ampir tarz karışımındaki süsleme ile yenilenmiştir. Avlu ahşap olan revak ile çerçevelenmiştir. Sekizgen kasnak üstüne oturan tek kubbesi olan Emir Sultan Caminin kuzey cephesinin köşelerinde kesme taştan oluşan birer minare bulunmaktadır.

İznik ve Bursa'da yapılmış olan dört köşe pencerelerin etrafı oldukça fazla mukarnaslar ile işlenmiş ve üzerine Rumi motiflerle süslü alınlıklar konulmuş olan Emir Sultan Caminin mihrabı da 17. Yüzyılda İznik çinileriyle yaptırılmıştır. Külliyenin içerisinde, Cami, Türbe, Hamam, mezarlık ve döneminin özgün çeşmeleri bulunmaktadır. Emir Sultan Türbesi, halk arasında Emir Sultan Cami kadar, hatta ondan da çok önemli olan Emir Sultan Türbesi'nde, Emir Sultan ile beraber, eşi Hundi Hatun' un, oğlu Emir Ali'nin ve iki kızının da sandukaları bulunmaktadır. Emir Sultan 1429 senesinde vebadan vefat etmiştir.

Emir Sultan, Yıldırım Beyazıd'ın kızı Hundi Hatun'la evlenmesinin ötesinde, adına yapılmış olan yapılmış Türbe, Cami ve Hamamı ile senelerdir anılmaktadır. Cami ile aynı avluda yer alan Türbenin zamanla yenilemesinden dolayı özgün yapısından pek iz kalmamıştır. 1868 senesinde Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılan büyük bir onarımla günümüzdeki yapısına kadar gelmiştir. Sekizgen bir planı bulunan türbeye doğuda bulunan kapıdan girilmektedir. Kurşun ile kaplı kubbe ile örtülü olan türbenin zemini avlu seviyesinden aşağıda yer almaktadır.

Emir Sultan Hamamı, Emir Sultan Caminin güneyinde köşede bulunan tek hamam olan Emir Sultan Hamamı, Emir Sultan'ın eşi Hundi Hatun tarafından 1426 senesinde yaptırılmıştır. Tek hamam sınıfından olup taş ve tuğladan imal edilmiştir. Hamamın soğukluk bölümü kubbeliyken yıkılmış, daha sonra düz çatı ile örtülmüştür. Soğukluktan 24 helezoni dilimli kubbenin örttüğü ılıklığa geçilmektedir. Tuvalet, usturalık ve iki halvetin bağlanmış olduğu ılıklıktan, üç eyvanlı ve iki halvetli sıcaklık bölümüne geçiş bulunmaktadır. Hamamda yer alan göbek taşının üstünde yer alan kubbe, kıvrımlı bir kuşağa oturmaktadır. Günümüzde yapı, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından müze şeklinde projelendirilmiş ve restorasyona tabi tutulmaktadır. Emir Sultan mezarlığı, caddenin iki yanını kaplayan ve Emir Sultan Camine kadar giden bu mezarlıkta birden fazla tarihi şahısların kabirleri yer almaktadır.